Đậm đà hương vị cháo cá dềnh.

Cá dềnh – lộc trời ban

Theo các lão ngư ở xã Quế Lâm cho hay, cái cá dềnh có thể là do loài cá này chuyên đẻ trứng nơi ghềnh đá nên lâu ngày từ cá ghềnh đọc trại thành cá dềnh? Cá dềnh được dân vạn chài khai thác ở khu vực đầu nguồn sông Thu Bồn từ đầu tháng Chạp đến hết tháng Giêng. Có những năm, cá mòi ức nước, lên đây đẻ trứng, có lúc “cao hứng”, từng đàn cá chao lượn và phóng mình lên mặt nước trắng lấp lánh, tung bọt nước trắng xoá bên dềnh.

Cá dềnh bán tại chợ Trung Phước (huyện Nông Sơn), mỗi ký có khoảng 100 nghìn đồng/kg. Trung bình mỗi đêm có người đánh bắt được 40 kg – 100 kg cá dềnh. Đây là lộc của vùng sông nước ban cho những người dân vạn chài trong khu vực trong những ngày đầu xuân. Mùa cá dềnh hàng năm kéo dài từ tháng Chạp đến hết tháng Giêng…” - Lão ngư Trần Sâm đánh cá vùng Hòn Kẻm Đá Dừng cho hay.
 
Ăn cá dềnh hên cả năm

Theo tập tục của cư dân vạn chài trên sông nước Thu Bồn thì đầu năm đánh bắt được nhiều cá dềnh được xem là điều may mắn cho một năm chài lưới thuận lợi, góp phần nâng cao đời sống cho những gia đình ngư dân trên sông Thu Bồn và ngày Tết, đầu năm mới ăn cá dềnh thì người ăn sẽ được hên cả năm, làm gì cũng thuận lợi, may mắn…

Lão ngư Nguyễn Hai (trú tại xã Quế Trung) cho hay, cá dềnh ngon có hạng, nấu thứ gì cũng hảo, chế biến món gì ăn cũng hấp dẫn, nhất là món cháo nóng. Trong những ngày Tết, người dân chủ yếu dùng thực phẩm dự trữ, nhiều thịt heo, dầu mỡ ăn rất ớn nên cá dềnh là nguồn thực phẩm tươi được nhiều người chọn mua về dùng, chiêu đãi bạn bè. Từ cá dềnh có thể chế biến nhiều món như kho ngọt, kho dưa cải, chiên, nướng chấm mắm..., nhưng món cháo cá dềnh ăn nóng là tuyệt diệu.

Cá dềnh làm mang, đánh vảy, bỏ vi, ruột, rửa sạch để ráo; rồi cắt lát ướp tiêu bột, ớt xanh và hành tím giã dập, cho thấm đều. Bỏ cá dềnh đã ướp vào nồi nấu lấy nước rồi vớt ra, cho 100 g gạo và ít hạt sen vào nấu cháo. Khi cháo nhừ, cho cá dềnh vào, thêm gia vị. Ăn nóng với các loại rau thơm như rau quế, ngò tàu, ngò ta thì khỏi phải… bàn!

Với cái hương vị cá dềnh rất riêng lạ, du khách có thể mua một ít cá dềnh về nướng chấm muối tiêu, chanh hoặc chiên dòn chấm nước mắm gừng, ăn với cơm cũng ngon. Nhưng ngon nhất là cặp trứng mà trắng ngà, vừa nóng, thơm, bùi và beo béo, ăn một lần, thế nào bạn cũng tìm gắp thêm một lần trứng nữa…và cái hương vị của nó, có lẽ suốt đời khó quên!